Aandacht als sleutel tot tegengaan van verzuim en verloop in zorg

Zorgbelang Inclusief publiceerde vandaag een veelbelovende aanpak van verzuim: cliënt én medewerker op 1.

De zorgsector staat al jaren onder druk door hoge verzuimcijfers en oplopende personeelstekorten. Met de nodige gevolgen voor cliënten, medewerkers en zorgorganisaties. De sleutel tot het voorkomen van verzuim en het tegengaan van verloop blijkt ‘aandacht’ te zijn, aldus het rapport dat Zorgbelang Inclusief vandaag publiceerde en waar wij als organisatie aan meewerkte in het kader van het project ´Verzuim Innovatieve Aanpak´. Dat klinkt eenvoudig, maar in de praktijk blijkt het veelomvattender te zijn dan ‘gewoon even vragen hoe het gaat’.

Oorzaken van verzuim
Om de verzuimcijfers in de regio Arnhem terug te dringen, is in 2018 het project Verzuim Innovatieve Aanpak van start gegaan. Uit het praktijkonderzoek, dat Zorgbelang Inclusief uitvoerde bij negen zorgorganisaties, blijken de meest voorkomende oorzaken van verzuim te maken te hebben met het gedrag, de houding en communicatie van medewerkers en leidinggevenden. Ook de manier van plannen en roosteren is van invloed op verzuim. Het risico op uitvallen van zorgmedewerkers is groot als ze zich niet gezien en gehoord voelen, de werkdruk hoog is, er structurele roosterproblemen zijn, een verstoorde werk-privébalans en de communicatie met leidinggevenden niet optimaal is.

Client én medewerker op 1
Een oplossing waarbij ‘aandacht’ centraal staat, blijkt de sleutel tot het voorkomen van grijs verzuim (tot op bepaalde hoogte beïnvloedbaar verzuim). In het project is gekozen voor relationeel werken, een manier van werken die naar voren is gekomen door heel goed te kijken naar wat gewaardeerde zorg- en hulpverleners doen en waarbij present zijn voor de cliënt centraal staat. Deze manier van relationeel werken kan goed verbreed worden naar medewerkers, omdat zij net zo belangrijk zijn als cliënten. Relationeel werken in de zorg is niet nieuw, het inzetten als preventief middel tegen verzuim is dat wél. Een win-winsituatie, want goede zorg voor medewerkers betekent ook goede zorg voor cliënten.

Relationeel werken in de praktijk
Relationeel werken is een benadering waarbij structureel oog is voor de medewerker en alle taken en verantwoordelijkheden die iemand heeft. Zo kun je beter inspelen op persoonlijke situaties en tijdig actie ondernemen bij dreigend verzuim. Het uitgangspunt is het gezond en duurzaam aan het werk houden van mensen. Relationeel werken biedt een kader voor de hele organisatie, waarbij een veilige omgeving, lerende houding, vertrouwen, eigenaarschap en verantwoordelijkheid nemen essentiële voorwaarden zijn om er mee aan de slag te gaan. Het vraagt inbedding in alle lagen van de organisatie. Maar het is het waard.

“Het werkt niet alleen preventief voor verzuim, maar heeft ook een positieve invloed op het voorkomen van uitstroom bij zorgorganisaties én daarmee op het verlenen van goede zorg”, aldus Jolien Kohlmann-Bins, Raad van bestuur van ouderenzorgorganisatie Het Maanderzand en bestuurlijk kartrekker van het project.

Over het project Verzuim Innovatieve Aanpak
Aan dit project, onder leiding van Het Maanderzand en Zorgbelang Inclusief, werkten 13 zorgorganisaties uit de regio Arnhem en Gelderse Vallei mee. Het project maakte onderdeel uit van het actieprogramma ‘Waard om voor te Werken’ van WZW en kreeg vanuit het zorgkantoor Menzis als doelstelling mee een innovatieve benadering van verzuim te ontwikkelen. Het project liep van 2019-2023.

Meer informatie
Meer informatie over het project leest u in het eindrapport Verzuim Innovatieve Aanpak. Zorgbelang Inclusief hoopt met deze resultaten andere zorgorganisaties te inspireren met relationeel werken aan de slag te gaan.